مراحل صادرات مواد غذایی نقش مهمی‌در اقتصاد جهانی دارد. هر کشوری شرایط آب و هوایی مناسب برای تولید هر نوع محصول غذایی را ندارد. به همین دلیل، بسیاری از کشورها مجبورند برخی مواد غذایی را از خارج وارد کنند. در مقابل، کشورهایی مانند ایران وجود دارند که آب و هوای مناسبی برای تولید انواع محصولات غذایی دارند. این کشورها نه تنها می‌توانند نیازهای داخلی خود را تأمین کنند، بلکه قادرند مازاد تولید خود را به کشورهای دیگر صادر کنند.
استانداردهای بین‌المللی مواد غذایی
استانداردهای مواد غذایی مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌هایی هستند که برای اطمینان از ایمنی و کیفیت غذاهایی که بین کشورها مبادله می‌شوند، طراحی شده‌اند. رعایت این استانداردها در مراحل صادرات از کره جنوبی یا ایران یا هر کشور دیگری بسیار مهم است. اگر می‌خواهید مواد غذایی صادر کنید، باید مطمئن باشید که محصولات‌تان با این استانداردها مطابقت دارد. این استانداردها نه تنها در صنعت غذا، بلکه در صنایع دیگر مانند لوازم آرایشی و دارویی نیز وجود دارند.
5 استاندارد مهم در صنعت غذا عبارتند از:
ایزو 22000
یکی از مهم‌ترین این استانداردها، ایزو 22000 است. این استاندارد مانند یک نقشه راه برای تولیدکنندگان مواد غذایی عمل می‌کند. تصور کنید یک کارخانه تولید کننده کنسرو ماهی در بندرعباس می‌خواهد محصولات خود را به اروپا صادر کند. با رعایت ایزو 22000، این کارخانه به خریدار اطمینان می‌دهد که از لحظه دریافت ماهی تازه تا زمانی که کنسرو به دست مصرف‌کننده در اروپا می‌رسد، تمام مراحل تولید، بسته‌بندی و حمل و نقل با رعایت اصول بهداشتی و ایمنی انجام می‌شود.
HACCP
HACCP استاندارد دیگری است که روی شناسایی و کنترل نقاط خطرناک در تولید غذا تمرکز دارد. این استاندارد مثل یک نگهبان عمل می‌کند که مراقب است در هیچ مرحله‌ای از تولید، خطری سلامت مصرف‌کننده را تهدید نکند.
IFS Food
IFS Food یک استاندارد ویژه برای صادرات به اروپاست. داشتن این استاندارد مثل داشتن یک گذرنامه معتبر برای ورود محصولات غذایی به بازار اروپاست. این استاندارد به خریداران اروپایی اطمینان می‌دهد که محصول مورد نظر، همه قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا را رعایت کرده است.
4. GMP
این استاندارد اطمینان می‌دهد که محصولات غذایی با کیفیت ثابت و مطابق با استانداردهای مشخص تولید می‌شوند. برای مثال در یک کارخانه تولید شیرینی در تبریز، GMP اطمینان می‌دهد که هر جعبه شیرینی که برای صادرات آماده می‌شود، دقیقاً همان کیفیت و طعمی‌را دارد که مشتریان انتظار دارند. این شامل استفاده از مواد اولیه با کیفیت، رعایت دقیق دستورالعمل‌های پخت، و بسته‌بندی استاندارد می‌شود.
استاندارد حلال
استاندارد حلال نیز برای صادرات به کشورهای اسلامی‌بسیار مهم است. تصور کنید یک کارخانه تولید گوشت در تهران می‌خواهد محصولاتش را به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر کند. با داشتن گواهی حلال، این کارخانه نشان می‌دهد که تمام مراحل ذبح، فرآوری و بسته‌بندی گوشت مطابق با اصول اسلامی‌انجام شده است. این اطمینان خاطر برای مصرف‌کنندگان مسلمان بسیار ارزشمند است.
بازاریابی برای مواد غذایی
بازاریابی مواد غذایی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراحل صادرات مواد غذایی است که نقش مهمی در صادرات به بازارهای جهانی دارد. در این راستا باید درک عمیقی از فرهنگ، ذائقه و عادات غذایی مصرف‌کنندگان در کشور مقصد داشته باشید. از آنجایی هم که در دنیای رقابتی امروز، بازاریابی خوب، می‌تواند میزان فروشتان را زیاد کند، شما باید از طریق روش‌های مختلفی به بهترین نحو ممکن بازاریابی کنید.
در ادامه برخی از راه‌های بازاریابی را بیان می‌کنیم:
- بسته‌بندی جذاب و کاربردی تاثیر زیادی روی جذب مشتری دارد. یک بسته‌بندی خوب نه تنها باید جذاب و منحصربه فرد باشد، بلکه باید اطلاعات مهم محصول، کیفیت و ترکیبات استفاده شده را نیز به خوبی نمایش دهد.
- استفاده از رسانه‌های اجتماعی و همکاری با افراد مشهور، ابزارهای قدرتمندی برای معرفی محصولات غذایی هستند.
- اشتراک‌گذاری تصاویر جذاب از غذاها و ارائه دستورالعمل‌های پخت در پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند توجه زیادی جلب کند. همچنین، استفاده از افراد مشهور یا متخصصان تغذیه برای تبلیغ محصولات اعتبار برندتان را افزایش می‌دهد.
- شرکت در نمایشگاه‌های مواد غذایی فرصت خوبی برای معرفی محصولات به خریداران و آشنایی با روندهای جدید بازار است. ارائه نمونه‌های رایگان در این رویدادها می‌تواند اعتماد مشتریان را جلب کند و به آنها فرصت چشیدن محصول قبل از خرید را می‌دهد.
- تأکید بر داستان برند نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد. مصرف‌کنندگان دوست دارند در مورد منشأ غذایی که می‌خورند بدانند و بیان داستان تولید محصول می‌تواند ارتباط عاطفی با مشتری ایجاد کند.
در تمام مراحل صادرات مواد غذایی، توجه به برچسب‌گذاری صحیح و رعایت قوانین کشور مبدا و مقصد بسیار مهم است. با اجرای درست این استراتژی‌ها، می‌توانید محصولات خود را به خوبی در بازارهای جهانی معرفی کرده و فروش خود را افزایش دهید، و در نتیجه مراحل مختلف صادرات مواد غذایی، با موفقیت پشت سر بگذارید.
حلال و شرایط بهداشتی
در مراحل صادرات مواد غذایی، دو موضوع بسیار مهم وجود دارد: حلال بودن و رعایت بهداشت. این دو عامل برای صادرات و موفقیت در بازارهای جهانی و اسلامی‌بسیار ضروری هستند.
حلال بودن، یعنی تمام مراحل تولید، از تهیه مواد اولیه تا بسته‌بندی نهایی، باید مطابق با اصول اسلامی‌باشد. برای مثال، گوشت حیوانات باید به روش ذبح اسلامی‌تهیه شود و از هرگونه استفاده از مواد حرام پرهیز شود، مثلا از گوشت خوک یا الکل نباید استفاده کنید.
برای صادرات مواد غذایی به کشورهای مسلمان، داشتن گواهی حلال از مراجع معتبر ضروری است. با این گواهی، خریداران مطمئن می‌شوند که محصول شما مطابق با استانداردهای حلال تولید شده و برای مصرف‌کنندگان مسلمان مناسب است. البته یادتان باشد که استانداردهای حلال ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد، بنابراین باید قوانین کشور مقصد را بدانید.
از سوی دیگر، رعایت شرایط بهداشتی هم در تمام مراحل صادرات مواد غذایی اهمیت زیادی دارد و باید استانداردهای بین‌المللی مانند HACCP (تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) را رعایت کنید.
بسته‌بندی و نگهداری مواد غذایی
بسته‌بندی مواد غذایی فراتر از یک پوشش ساده است. امروزه، بسته‌بندی نقش مهمی‌در بازاریابی نیز ایفا می‌کند، به طوری که یک طراحی جذاب و خلاقانه می‌تواند توجه مشتری را جلب کرده و او را به خرید ترغیب کند. علاوه بر این، بسته‌بندی باید با قوانین و استانداردهای کشور مقصد مطابقت داشته باشد و تمام اطلاعات مواد غذایی را مانند مواد استفاده شده، کیفیت، ویژگی‌ها و… را روی بسته بندی قرار دهید.
نگهداری صحیح مواد غذایی نیز به اندازه بسته‌بندی مناسب اهمیت دارد. هر ماده غذایی شرایط نگهداری خاص خود را دارد. برخی محصولات نیاز به نگهداری در دمای پایین دارند، در حالی که برخی دیگر باید در محیط خشک و خنک نگهداری شوند. رعایت دقیق این شرایط برای حفظ کیفیت و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی بسیار مهم است.
یادتان باشد که بسته‌بندی و نحوه نگهداری مواد غذایی باید طوری باشد که در فرآیند صادرات و در طول مسیر حمل و نقل، آسیبی نبیند. مثلا باید از کانتینرهای مجهز به سیستم کنترل دما و رطوبت برای محصولاتی که ممکن است فاسد شوند، استفاده کنید.
توزیع و لجستیک
یکی دیگر از مراحل صادرات مواد غذایی، توزیع و لجستیک است. به زبانی ساده، توزیع و لجستیک به معنای رساندن محصولات غذایی از تولیدکننده به دست مصرف‌کننده نهایی است، آن هم در بهترین شرایط ممکن.
لجستیک در واقع مغز متفکر کل فرآیند توزیع است. این بخش شامل برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل فرایند صادرات می‌شود. در صنعت مواد غذایی، لجستیک با چالش‌های خاصی روبروست، زیرا اکثر محصولات غذایی فاسد شدنی هستند و نیاز به مراقبت ویژه دارند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، مدیریت زنجیره سرد است. یعنی اینکه مواد غذایی حساس به دما، مانند محصولات لبنی، گوشت و مواد منجمد، در تمام مراحل حمل و نقل باید در دمای مناسب نگهداری شوند. حتی یک اختلال کوتاه در زنجیره سرد می‌تواند منجر به فاسد شدن محصول و خسارات مالی شود.
توزیع مواد غذایی مراحل مختلفی دارد؛ پس از تولید، محصولات معمولاً به انبارهای بزرگ منتقل می‌شوند. از آنجا، بر اساس سفارش‌ها، به مراکز توزیع منطقه‌ای فرستاده می‌شوند. سپس، این مراکز محصولات را به فروشگاه‌ها، رستوران‌ها یا دیگر مصرف‌کنندگان نهایی ارسال می‌کنند. در هر مرحله از این فرآیند، حفظ کیفیت و تازگی محصول اهمیت بالایی دارد.
در زمینه صادرات، توزیع و لجستیک پیچیدگی‌های بیشتری پیدا می‌کند. علاوه بر حمل و نقل داخلی، باید با قوانین گمرکی، مقررات بین‌المللی و چالش‌های حمل و نقل بین‌المللی نیز دست و پنجه نرم کنید.
جمع بندی
صادرات مواد غذایی مراحل مختلفی دارد از بازاریابی و شناخت بازار هدف گرفته تا اخذ مجوزهای لازم برای صادرات و بسته‌بندی استاندارد و گرفتن تأییدیه برای آن.این مراحل ممکن است پیچیده به نظر برسند، اما نگران نباشید. شرکت‌های تخصصی مانند طاها تجارت در زمینه صادرات وجود دارند که می‌توانند در این مسیر به شما کمک کنند. آنها با تجربه و دانشی که دارند، می‌توانند شما را راهنمایی کنند تا همه این مراحل را درست و سریع انجام دهید.
برای شروع صادرات و واردات سردرگم هستید؟ شما را به مطالعه مقاله “چگونه واردات و صادرات را شروع کنیم” دعوت می‌کنیم.
طاهاتجارت
سوالات متداول
- مراحل صادرات مواد غذایی چه قوانینی دارد؟
برای صادرات مواد غذایی باید مجوزهای لازم از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را بگیرید. همچنین، باید کارت بازرگانی داشته باشید تا بتوانید تعرفه صادرات را پرداخت کنید و استانداردهای مربوط به بهداشت و بسته‌بندی را رعایت نمایند.
- برای گرفتن مجوز صادرات مواد غذایی چه باید کرد؟
برای گرفتن مجوزهای لازم ابتدا باید کارت بازرگانی داشته باشید یا از کارت یک صادرکننده معتبر استفاده کنید. سپس با مراجعه به مراکز مرتبط باید اقدام به اخذ مجوزهای لازم برای صادرذات کنید.
- مجوزهای لازم برای صادرات مواد غذایی چیست؟
مهم‌ترین مجوزها عبارتند از: کارت بازرگانی، مجوز صدور کالا از وزارت بازرگانی، گواهی استاندارد، لیست عدل‌بندی، گواهی بهداشت و قرنطینه و گواهی انرژی اتمی هر یک از این مجوزها برای بخش خاصی از فرآیند صادرات ضروری است و باید از مراجع ذیربط اخذ شود.